Pekin ile Washington arasındaki ticaret savaşının kilit aktörü haline gelen Çin merkezli teknoloji devi Huawei adını dünyaya en çok 5G teknoloji ile duyuruyor. 2019 yılının ilk çeyreğinde ABD’li dev şirket Apple’ı geçerek Güney Kore merkezli Samsung firmasının ardından küresel çapta en fazla akıllı telefon satan ikinci şirket olan Huawei’nin 5G teknolojisinde ise küresel lider olacağına kesin gözüyle bakılıyor.
ABD’nin tüm baskılarına rağmen Avrupa’da birçok şirket Huawei ile işbirliği yaparak 5G’ye geçiyor. Son olarak İngiltere merkezli Vodafone şirketi, İspanya’da 5G hizmeti vermeye başladı. Vodafone Espana şirketinin Huawei ile işbirliği sonucunda İspanya’daki 15 kentte 5G servisi sunmaya başladığı açıklanmıştı. Rusya ise Huawei’ye 5G teknolojisi geliştirmek için laboratuvar açma izni verdi. Dolayısıyla Rusya da Çin ile ABD arasındaki gerilime dahil oldu.
2024 yılında internet kullanıcılarının 1 buçuk milyarının 5G ağı kullanacağı tahmin ediliyor. Peki başta ABD ile Avrupa’daki birçok ülkede neden bir 5G endişesi var? Ve bu kadar polemik konusu olan 5G aslında tam olarak ne?
HER ALANDA OLACAK
Gelin ilk önce 5G’nin aslında ne olduğu sorusuna cevap arayalım. En basit tanımıyla “mevcut internet hizmetlerinden çok daha hızlı bir ağ” diyebiliriz.
Şoförsüz arabalar, akıllı şehirler, akıllı evler, yapay zeka, robotlar… Bunların hepsi ‘gelecek’ demek. Yakın gelecekte günlük hayatımızın vazgeçilmezi olacak bazı maddeler yani. Hepsi de 5G ile desteklenecek. 5’inci nesil yani. 4G’den 10 kat daha hızlı internetten bahsediyoruz. 4G ile 360 saniyede indirilen video 5G ile 30 saniye olacak.
4G’den 100 kat daha hızlı olacak 5G’nin hızı biraz daha detaylandıralım.
3G internet ağı ile 2 saatlik bir filmi indirmek 26 saat sürüyor.
4G internet ağı ile 2 saatlik bir filmi indirmek 46 dakika sürüyor.
5G internet ağı ile 2 saatlik bir filmi indirmek ise sadece 3.5 saniye sürecek.
GÖZ KIRPMAKTAN 400 KAT DAHA HIZLI
Ya da 4G ile internetten cevap alma süresi 50 salise sürüyor.
5G ile internetten cevap alma süresi ise 1 salise olacak, yani göz kırpmadan 400 kat daha hızlı bir süreden bahsediliyor.
Aslında 5G sadece ‘daha hızlı internet’ hizmeti olmayacak. Yakalanacak bu hız, şoförsüz arabalar için kritik önemde olacak. Bunun nedeni ise şoförsüz arabaların karşılaştıkları zorluklara anında tepki verebilmeleri gerekiyor. Dolayısıyla şoförsüz araçlarda kullanılacak ağın 5G gibi anlık veri oluşturabilmesi şart. Diğer taraftan tıp alanında da 5G sayesinde doktorlar yüzlerce kilometre uzaktan bir ameliyatı anlık yönetebilecek. Bu hız dönüşümünün sanayi ve askeri teknoloji sektörüne de yansımaları olacağını da atlamamak gerekiyor.
1.4 TRİLYON DOLARLIK PAZAR
5G teknolojisinin Çin’de 1.4 trilyon dolarlık pazar oluşturması bekleniyor. Çin’de halihazırda 5G teknolojisi hayatın birçok alanında kullanılıyor. Tıp, şoförsüz arabalar, güvenlik, trafik, gözetleme sistemleri, insansız hava araçları, sanal gerçeklik, spor ve eğlence, 5G’nin kullanılmaya başlandığı bazı sektörler oldu. 2008 yılında 18.2 milyar dolar olan gelirleri 2018 yılında 108 milyar dolara ulaşan Huawei’nin 5G teknolojisinde Türk Prof. Dr. Erdal Arıkan’ın da katkısının çok fazla olduğu biliniyor.
HUAWEİ HAKKINDA
ABD’nin kara listeye aldığı ve Google’ın Android lisansını iptal ettiği Huawei şirketi kendi işletim sistemi olan HongMeng’i hayata geçirdi. Şirket için Türkiye çok önemli merkez diyebiliriz.
1987 yılında sadece 21 bin yuan sermaye ile kurulan Huawei’nin şimdilerde ise 170 binden fazla çalışanı var. 170 ülkede faaliyet gösteren Huawei’nin Çin’den sonraki en büyük AR-GE merkezi İstanbul’da bulunuyor. Türkiye ayrıca ABD’den gelen tüm baskılara rağmen Huawei ile çalışmaya devam eden ülkeler arasında yer aldı.
Öte yandan Huawei’nin şoförsüz arabaları da yakında yollarda olacak. Çin ile ABD arasındaki ticaret savaşının merkezine oturan Huawei, Google ve Uber gibi markalara da rakip oluyor. Huawei’nin şoförsüz arabaları en geç 2021 yılında yollarda olacak. Huawei’nin arabaları Avrupa’da da satılacak.
NEDEN HEDEFTE
ABD’nin Huawei’yi hedef almasının arkasında ise Çin’in 2025 planı olduğu öne sürülüyor. Pekin hükümeti, ‘Made in China 2025’ programı ile tüm cihazlarda yerel sisteme geçmeyi planlıyor. ABD’nin de Huawei’yi bu nedenle durdurmak istediği ileri sürülüyor.
AVRUPA’DAKİ ENDİŞE HAKKINDA
Washington yönetimi, Avrupalı müttefiklerini sık sık Huawei konusunda uyarılarda bulunuyor. ABD, Çinli şirket ile işbirliği yapmaları halinde istihbarat paylaşımı kesmekle tehdit ediyor. ABD’ye yöre Huawei şirketi müşterilerinden topladığı bilgileri Pekin yönetimi ile paylaşıyor.
Geçtiğimiz mart ayında da ABD’den Avrupa Birliği’ne (AB) 5G uyarısı gitti. Beyaz Saray, AB ülkelerine açık açık “5G teknolojisini Huawei ile geliştirmeyin” mesajını gönderdi. Voice of America’nın sitesinde yer alan haberde ise Avrupa’daki 5G endişesi özetle şu şekilde sıralandı:
- Telefonların yerinin tespit edilmesi daha zor olacak.
- Kullanıcıların kimliklerinin tanımlanması mümkün olmayacak.
- Operatörler olmadan iletişim sağlanacak ve bu yüzden istihbarat zorlaşacak.